Een zoete "kers"
in Tomatenland
erf en akker
Harare,
een bloemenstad
Vierweekse kursus voor
Plattelandsjongeren
Zoet
Rassen
Kwestie van geld
Bij het proefstation voor groente- en fruitteelt onder glas te Naaldwijk
noemt men de piepkleine tomaatjes, die zo'n 10 20 gram wegen,
"éénhapstomaat". Ze zijn onder meer geschikt om er borrelhapjes van
te maken.
Een vrij nieuwe soort in die categorie is de cherry-tomaat, die bijna
twee jaar geleden naar Nederland kwam overwaaien. Enkele verede-
lingsbedrijven zijn er mee gaan kweken om de (markt)mogelijkheden te
onderzoeken. Ook op het proefstation te Naaldwijk wordt er mee
geëxperimenteerd. Op de Floriade worden echter al geregeld cherry
tomaatjes op de daar aanwezige groente- en fruitveiling aangeboden.
Ze worden eveneens geteeld in de groentekas van die internationale
tuinbouwtentoonstelling.
De cherry-tomaat is afkomstig uit
Amerika en Japan. In die landen is
de vrucht al volop in cultuur ge
bracht. Ook in Engeland wordt hij al
•veel geteeld. Maar in Nederland,
waar de teelt nog in een onderzoek-
stadium verkeert, wordt nog gezocht
naar efficiëntere teeltwijzen. Boven
dien wil men de resistentie - met na
me tegen meeldauw - nog opvoeren.
"Kerstomaat", luidt de Nederlandse
aanduiding voor het uit Amerika
geimporteerde type (cherry kers).
Zo'n tien jaar geleden hebben pio
niers al eens geprobeerd in het wild
in Amerika voorkomende soorten
aan de Nederlandse consument te
presenteren. Maar die pogingen
hadden geen succes. De smaak van
de wilde tomaten sloeg niet aan en
bovendien waren ze niet resistent ge
noeg tegen allerlei parasieten.
Met de in cultuur voorkomende
soorten denkt men die problemen
beter te kunnen oplossen. De kopers
van de cherry-tomaten op de Floria
de zijn enthousiast over de nieuwe
kleurrijke borrelhap. De mini-vrucht
is zoeter dan de grotere vleestomaat.
Er zit gemiddeld zo'n zeven procent
suiker in. Andere tomaten hebben
een suikerpercentage van gemiddeld
4,5 procent.
Overigens is de ene kerstomaat de
andere niet. Er zijn minstens vijftien
rassen, waarvan tien vorig jaar wer
den uitgeplant op het proefstation.
De groeikracht en de gewasopbouw
bleek van ras tot ras nogal te ver
schillen. Er waren kleine, zelftop-
pende planten van 50 centimeter
hoog bij, maar ook zware lange
planten van 2,5 meter lengte. Som
mige rassen gaven telkens éên blad
tussen de toppen. Enkele hadden een
slechte vruchtvorm, zo bleek uit de
rapporten van het proefstation. De
lekkerste cherry-tomaat bevatte 5,4
procent suiker en 0,84 procent zuur,
zo werd na een smaakonderzoek
vastgesteld. Van de tien geteste ras
sen waren er maar drie die door de
We zijn nog steeds ondersteboven van
Harare, en we komen steeds meer on
der de indruk van wat er in Zimbabwe
is gepresteerd en nog wordt gepres
teerd. Het is een sprookje voor mensen
uit Tanzania. Laten we de dingen bij
naam noemen! Een handjevol Euro
pese kolonisten heeft dit land gemaakt
en opgebouwd. Ze hebben er voor al
tijd hun stempel opgedrukt en dat is
nooit meer uit te wissen. Een Brits
stempel. Goed de hoofdstad heet nu
Harare in plaats van Salisbury, het
land heet nu Zimbabwe en niet langer
Rhodesië maar voor de rest zullen de
zwarte Patriotten nog heel wat geld
moeten besteden aan nieuwe naam-
plaatjes, want werkelijk alles hier is
Britser dan Brits. Het laat geen twijfel,
Ian Smith dacht niet aan onafhanke
lijkheid in de komende 1000 jaar. 't
Was een onrealistische gedachte. Cir
ca 1300 blanken verlaten per maand
het land. Een kolosale brain-drain. De
gaten worden met moeite gevuld. Toch
zoals een zwarte Zimbabwiaan het
uitdrukte "Je kunt van een bank-
klerk nu eenmaal geen accountant
maken van de ene dag op de andere".
Harare is een hypermoderne stad en
doet in niets onder voor een moderne
Europese stad. Ze overtreft deze zelfs
door haar wijdse opzet en door haar
bloemenpracht. Nu in oktober zouden
we Harare rustig de JACARANDA
stad kunnen noemen. Het prachtige
blauw van de bloemen is overal. Fan
tastisch zonder meer. Steeds weer
denken we aan die lieden die dit op
bouwden. "Wat is toch het verschil",
vragen we ons af. Waarom dondert al
les in elkaar zodra de landen onaf
hankelijk worden? Kijk naar Tanza
nia, Mozambique, Angola, ofschoon
Kenya een uitzondering op de regel
vormt, maar dat land heeft een kapi
talistische koers gevaren. Zimbabwe is
nu twee jaar onafhankelijk, nog steeds
is de blanke invloed groot. Nog steeds
loopt alles redelijk, ofschoon naar
blanken zeggen, overal de eerste teke
nen van verval merkbaar worden. Een
sluipende ziekte. We hopen van harte
dat dit land mag houden wat het heeft.
Het is grandioos en we zijn er ook een
beetje trots op.
Ook onze manager uit Mbozi is bij
ons. Het is voor het eerst dat deze
jongeman (33) het land uitkomt. We
zijn per auto afgezakt, vanaf het be
drijf via Zambia naar Zimbabwe. Hij
kijkt zijn ogen uit. Lusaka, de hoofd
stad van Zambia is al een schoonheid
vergeleken bij Dar es Salaam; en
Harare is iets wat hij zich nooit had
voor kunnen stellen. Hij is er stil van
geworden. Het heeft zijn ogen geo
pend. Ook bij de eerste indrukken van
de landbouw is hij perplex. Opbreng
sten bij mais van 8 a 9 ton per ha. zijn
hier gewoon. Het landschap op het
platteland is fraai. Alles ziet er zo
netjes en onderhouden uit. Overal
goede asfaltwegen. Alleen rond Hara
re ligt al meer asfalt dan in heel Tan
zania. Op onze reis door dit land heb
ben we nog nergens een slecht stuk
wegdek gezien.
Toch zijn er ook in dit land proble
men. Er zijn stam tegenstrijdigheden.
Hoe ernstig deze zaak precies is weet
niemand. De regering doet er alles aan
om de veiligheid in bepaalde gebie
Een brede laan in Harare, de bloemenstad. Welvarend ofschoon de eerste
tekenen van verval merkbaar zijn.
den te waarborgen. Maar toen wij
vanuit Harare naar Bulawayo wilden
reizen, werd ons dit sterk afgeraden.
Nog steeds zijn er zes toeristen zoek,
die enige maanden geleden werden
gekidnapt. Of ze nog leven is de vraag.
Ook loopt de exportpositie terug als
gevolg van de algehele economische
wereldmalaise. Het zijn van die zaken
die inderdaad wolken aan de heldere
blauwe hemel brengen. De levens
standaard is echter erg hoog. Vooral
vergeleken met Tanzania. Zimbabw-
ianen tonen hun erkentelijkheid
tegenover onze manager, dat Tanza
nia zoveel heeft gedaan om de onaf
hankelijkheid van Zimbabwe moge
lijk te maken. Ook Nederland wordt
geprezen want wij hebben tijdens de
oorlog o.a. vrachtwagens geleverd
voor de vrijheidsstrijders, later merkt
onze Tanzaniaanse vriend op dat het
allemaal mooi en wel is die hulp die
zijn land heeft gegeven, maar dat ze
zelf nog geen stukje zeep kunnen ko
pen. De winkels zijn leeg. De winkels
in Harare puilen uit van de goederen.
A lies is er te koop. Heel veel wordt op
eigen bodem geproduceerd. Prima
producten. Het is een feest om hier te
winkelen. Je moet er even aan wennen
dat er hier nog volop blanke winkel
meisjes zijn, blanke vrachtwagen
chauffeurs. Hoe lang nog? In principe
voor altijd, want zij zijn ook rechtma
tige staatsburgers. De uittocht is he
laas groot. Velen gaan naar het zuiden
voor Zuid Afrika. De zwarte Zim-
babwianen zeggen, dat hun vertrek
wordt betreurd, maar wanneer zij zich
weigeren aan te passen aan de nieuwe
situatie, wel dan is het beter dat ze
gaan.
Schrijfkouter
Veel jonge mensen van het platteland twijfelen. Weten het nog niet.
Emigreren? Bedrijfsverzorgingsdienst? Toch maar boer worden?
(G)een baan buiten de land-/tuinbouw zoeken?
Juist de vierweekse kursus helpt je bij 't nemen van belangrijke beslis
singen, helpt je om te kiezen en om te bedenken wat je wel kan en wilt.
Want ook plattelandsjongeren zoeken naar hun toekomst en worden
dagelijks gekonfronteerd met vragen, waar ze niet gelijk een antwoord
op hebben.
Veel jongeren zijn onzeker bij het
praten, het diskussiëren. Vinden het
soms moeilijk om kontakten te leg
gen. In de vierweekse wordt daaraan
veel aandacht besteed.
Dus leren je mond open te doen!
De kursus richt zich op plattelands
jongeren tussen 17 en 27 jaar, zowel
jongens als meisjes.
Vier weken, 1 maand, lijkt lang. En
het is een hele stap om er naar toe te
gaan. Daarom hebben we een uitge
breide folder gemaakt, die we je
graag toesturen. Ook kunnen we je
per telefoon alle informatie geven.
die je nodig hebt om te beslissen of je
meedoet.
De prijs van de kursus bedraagt
ƒ900,— (inkl. alles!) en ƒ450,—
(voor max. 20) leden van platte
landsjongerenorganisaties.
Informatie en aanmelding:
Volkshogeschool Allardsoog. Jarig
v.d. Wielenwei 32, 9243 SH BAK-
KEVEEN (FRL), telefoon: 05169 -
1241, vragen naar Gerard Wiefler.
Volkshogeschool Bergen, Postbus 94.
1860 AB BERGEN (NH). telefoon:
02208 - 4541, vragen naar Peter
Oosterveer.
17
Tomaten ter grootte van aardbeien als
spruitjes aan een stengel.
onderzoekers als "redelijk goed"
werden omschreven.
De cherry-tomaat zal er door de bij
zondere smaak helemaal uit moeten
springen om een succes te worden,
aldus de heer Buitelaar, proefsta
tionmedewerker te Naaldwijk. Het
publiek moet dan ook nog bereid zijn
om voor die bijzondere smaak twee
of drie maal zoveel te betalen dan
voor een gewone vleestomaat. Een
hogere opbrengst is nodig om de
noodzakelijke extra oogstarbeid te
compenseren. Van een cherry-to-
Hapt zo heerlijk weg.
De cherry-tomaat is nogal wat duurder dan de gewone vleestomaat. De bijzon
dere smaak moet betaald worden.
maat haalt men gemiddeld 2,5 kilo
per meter kasoppervlakte. Bij de
meer gangbare rassen is dat 6,5 kilo.
Dat verschil zal er voor de kweker uit
moeten komen. Intussen is Neder
land niet volledig aangewezen op de
cherry-tomaat van eigen bodem. Er
worden op het ogenblik al kerstom
aten geimporteerd uit Israël. In
principe kan de teelt van kerstoma
ten een jaarrond-cultuur zijn. Het is
echter voorlopig nog wel een kwestie
van geld. De extra kosten moeten er
voor de kweker uit komen.
