De witlofteelt: interessant
maar wel enigzins
speculatief
Nieuwe afspraken
uitbetaling kwaliteit
aardappelen
Bouwplan
Hoe begonnen?
Mechanisatie
Arbeid
Akkerbouwbedrijf
15-30 ha. IV
T ockomstperspectief
Conclusie
In de Hoeksche Waard, vlakbij
proefboerderij "Westmaas", ligt
het bedrijf van de heer Van der
Sluis. Het bedrijf is 36 ha groot
met 4 a 5 ha gehuurd land. De
heer Van der Sluis teelt 4 ha wit
lofwortelen en trekt deze op zijn
bedrijf tot witlof, een arbeidsin
tensieve en spannende gebeurte
nis.
De heer Van der Sluis heeft het vol
gende bouwplan: 8 ha aardappelen,
8 ha suikerbieten, 4,5 ha conserven-
erwten, 15,5 ha wintertarwe en 4 ha
witlofwortelen. Hij is vijf jaar gele
den met zowel de teelt als de trek van
witlof begonnen. De witlof is in de
plaats gekomen van wintertarwe.
Het areaal aardappelen en suiker
bieten is hetzelfde gebleven. Daar
voor had de heer Van der Sluis een 1
De verpakking van witlof moet zorgvuldig gebeuren. Steeds meer is bestemd voor
de export.
4 bouwplan. De grond is 30 - 35%
afslibbaar en dat is voor witlofwor
telen toch wel het maximum. De
witlofpennen worden op bedden ge
teeld. Dat moet ook, ze zijn anders
bijna niet te rooien op deze grond en
met de bestaande mechanisatie.
"Via artikelen had ik weieens wat
over witlof gelezen, in het bijzonder
over de watertrek, maar het leek mij
veel te bewerkelijk", aldus de heer
Van der Sluis. "Maar na enig aan
dringen van een collega ben ik eens
meegeweest om te kijken op een be
drijf waar al witlof getrokken werd
op water". 5-6 Jaar geleden waren
er nog maar enkele bedrijven die de
witloftrek op watercultuur toepasten.
Toch werd de heer Van der Sluis en
thousiast. Samen met de tuinbouw-
voorlichter heeft hij allerlei infor
matie proberen te verkrijgen. In 1978
is hij begonnen met 2 ha witlofpen
nen. Tegelijkertijd is er een flinke
investering gedaan om een goede
trekruimte te verkrijgen. Nu worden
er 4 ha witlofwortelen verbouwd en
getrokken.
De teelt van witlofwortelen kan be
ginnen zonder veel investeringen in
nieuwe machines. "Je gebruikt juist
de apparatuur die je toch al hebt
voor de aardappelen", zegt de heer
Van der Sluis. Voor de trek van wit
lof ligt dat anders. Er is een goed
geïsoleerde trekruimte nodig met
containers. Bovendien is er veel
werkruimte nodig, zeker als je met
een heftruck wilt werken. Deze
ruimte moet verwarmd worden. De
trek vindt voornamelijk plaats in de
winter. De mechanische koeling is
eigenlijk onmisbaar om de wortels
goed in conditie te krijgen dan wel te
behouden. De totale trekruimte is zo
gebouwd, dat hij ook dienst kan
doen als koelruimte, indien de wit
loftrek geen perspectief meer zou
bieden.
Allereerst merkt de heer Van der
Sluis op: "Mijn vrouw stond er voor
In het kader van de uitbetaling naar kwaliteit voor aardappelen (con
sumptie- en industrie-) zijn onlangs enkele nieuwe afspraken gemaakt.
Daarbij gaat het enerzijds om de vaststelling van de kwaliteitsindex
voor de oogst 1982 en de vaststelling van het onderwatergewicht an
derzijds.
Er zijn diverse mogelijkheden om bij de teelt, de oogst en het transport
de aard en de omvang van de tekortkomingen te beperken. Deze mo
gelijkheden worden het beste benut indien de betrokkenen er door
middel van een beloning toe worden aangezet die tekortkoming zoveel
mogelijk te beperken. Die beloning gebeurt op basis van een goed
opgezette kwaliteitsindeling. Dit betekent uitbetalen naar kwaliteit.
Het ontstaan, de aanpassing en de
uitvoering van de uitbetaling naar
kwaliteit worden begeleid door de
Kwaliteitscommissie Consump
tieaardappelen, die door het Pro-
duktschap voor Aardappelen is in
gesteld. In deze commissie zijn ver
tegenwoordigd het Landbouwschap,
de Vereniging ter Behartiging van
den Nederlandschen Aardappelhan-
del (V.B.N.A.), de Vereniging voor
de Aardappelverwerkende Industrie
(V.A.V.I.) en de betrokken onder
zoekinstellingen I.B.V.L. en
P.A.G.V.
8
Deze commissie doet voorstellen ter
verbetering van de Algemene Mo-
delvoorwaarden (A.M.V.) en de zo
genaamde P(ommes) F(rites)-3
voorwaarden. Bij het handelsverkeer
tussen de groothandel en de frite-
sindustrie wordt gewerkt met de
P.F.-3 voorwaarden. Deze zijn na
overleg tussen de V.B.N.A. en de
V.A.V.I. totstandgekomen en zijn
wettig gedeponeerd. Op basis van
deze voorwaarden worden kontrak-
ten afgesloten.
In de fase teler-collecteur worden de
A.M.V. gebruikt. Deze zijn door het
Landbouwschap en de V.B.N.A. ge
zamenlijk vastgesteld. Onlangs zijn
enkele nieuwe afspraken gemaakt in
het kader van de uitbetaling naar
kwaliteit. Deze luiden als volgt:
Algemene Modelvoorwaarden
(A.M.V.)
Door het Landbouwschap en de
V.B.N.A. is besloten, dat voor de
vaststelling van de kwaliteitsindex in
het kader van de Algemene Model-
voorwaarden voor oogst 1982 mon
sters genomen moeten worden in de
maat 50/60 mm.
Het is verder mogelijk, dat hier en
daar partijen met glazigheid worden
aangetroffen. Besloten is dat voor de
vaststelling van de kwaliteitsindex
slechts dan een beoordeling op gla
zigheid noodzakelijk is, indien bij
tarrering dit gebrek wordt vastge
steld.
De P.F.-3 voorwaarden Door de
V.B.N.A. en de V.A.V.I. is besloten
dat voor de uitbetaling naar kwaliteit
van aardappelen van oogst 1982 een
minimum onderwatergewicht van
360 gram aangehouden dient te
worden. Dit besluit is genomen op
basis van artikel 7 van de P.F.3-
voorwaarden.
ir. H.J. Schuring
Hoofdafd. Akkerbouw
LANDBOUWSCHAP
De witlofwortelen zijn pas gerooid. Dit is nog maar een eerste fase in een
teelt-proces dat moet leiden tot een heerlijke groente!
100% achter. Anders waren we er niet
aan begonnen. Ze werkt ook veel
mee en stimuleerde de zaak". Dat is
ook nodig, want het witloftrekken is
een zeer arbeidsintensieve bezigheid
en de oogst luistert bijzonder nauw.
In het eerste jaar werd gesteld:
"Eerst de aardappelen eruit, dan pas
de witlof'. Dat is nu niet meer zo. De
vroeg getrokken witlof levert het
meeste op. "Met behulp van de me
dewerking van enkele vrouwen uit
het dorp, die ik zo op kan roepen en
mijn gezin kunnen we op één dag 50
containers afleveren. Naarmate het
seizoen vordert en de opbrengst ho
ger wordt, doen we er langer over",
aldus de heer Van der Sluis. De trek
van witlof is erg arbeidsintensief,
maar wordt gezien als overbrugging
van de rustige winterperiode.
"Wij blijven in ieder geval door
gaan". alsdus de heer Van der Sluis.
Hij blijft 4 ha witlofpennen verbou
wen. De oogst van de witlof is altijd
weer een verrassing. Ook de prijs
zetting is zeer wisselend. "Af en toe
hou ik m'n hart vast! Het areaal wit
lof blijft zich uitbreiden. Waar moet
al die witlof naartoe? Gelukkig
wordt er veel geëxporteerd. Al met al
is witlof toch wel een enigszins spe
culatief gewas".
De teelt en de trek van witlof kunnen
een goede overbrugging zijn van de
rustige winterperiode. Met name de
trek van witlof op water vraagt een
flinke investering. De arbeid is met
behulp van los personeel, dat kort van
te voren op te roepen is, en het eigen
gezin goed rond te zetten. De op
brengst en de prijszetting van witlof
zijn zeer wisselend. De teelt en de
trek van witlof bieden interessante
mogelijkheden op het 15 -30 ha be
drijf, maar vragen wel investeringen.
Bovendien is het trekken van witlof
toch een enigszins speculatieve be
zigheid.
L.Zwemer
L. van Beek
C.A.Barendrecht
De goed geïsoleerde trekruimte met de containers en uiteraard de witlof op
aanwas; de teelt van witlof is zeer arbeidsintensief
