"Niet alleen geïntegreerd gaan telen,
maar dat ook duidelijk kenbaar maken"
Al bijna 50.000 m2 zaadteelt onder glas
Vollegrondstuinbouw kan
geen uitbreiding hebben
Tuinbouw in de Baronie: bloemkool
Fusie tussen CVZ en ZHZ wellicht jaar later
De aardappelopslag speelt in WEST
BRABANT ook de tuinbouw danig
parten. Enkele percelen spinazie zul
len door de fabriek hoogstwaar
schijnlijk worden afgekeurd doordat
er teveel aardappelen in te vinden
zijn. Aantippen met round up is niet
meer mogelijk daar over een aantal
dagen het maaitijdstip is aangebro
ken. Uitplukken van het loof is nog
de enige manier. Een flinke schade
post temeer daar eindelijk weer eens
een hoge kilogramopbrengst te ver
wachten is. Met de hand maaien en
naar de veiling brengen is niet renda
bel. Spinazie brengt amper 10 cent
per kg op.
Op veel plaatsen zijn de knolselderij-
planten weer aan de grond toever
trouwd. Zoals het ernaar uitziet zal
het areaal groter zijn dan vorig jaar.
Geen goed vooruitzicht omdat de
knollen van vorige oogst amper te
verkopen zijn. Volop aanbod en
geen vraag. Inklusief opslaan in de
mechanische koeling kost een ha
knolselderij die in mei verkocht
wordt 11.000,per ha. Bij de hui
dige verkoopprijs van 14 cent moet
er 6.000,bij. Ondanks deze ge
gevens is er toch weer een aantal
mensen die tot 4 ha hebben uitge-
plant. Hooguit 1200 ha kan er ge-,
teeld worden voor een rendabele
oogst. Verleden jaar lag het areaal
op 1350 ha en toen was de opbrengst
ook nog aan de lage kant.
De gehele vollegrondstuinbouw kan
geen enkele uitbreiding meer heb
ben, eerder een inkrimping. Veel tra
ditionele tuinders hebben dit voor
jaar een gedeelte van hun land opge-
zaaid met gerst, mais of gras. Zelfs
zij zien het voor sommige teelten
niet meer zitten.
Op de algemene vergadering van de
RTB veiling te Breda werd tijdens de
rondvraag door een lid voorgesteld
aan het bestuur om de minister een
brief te sturen waarin hij er op gewe
zen wordt de eisen van de akkerbou
wers in te willigen. Een hogere
graanprijs komt de tuinbouw ten
goede. Nu gaan akkerbouwers ak-
kerbouwmatig groenten verbouwen
terwijl op kontraktbasis vaak het
saldo van tarwe niet gehaald wordt.
De gehele vergadering stond achter
het voorstel. Er komt nog bij dat
standsorganisaties, voorlichting en
nu zelfs het ministerie van Land
bouw met tuinbouw als alternatief
de akkerbouwers adviseren.
Een mooi voorbeeld van een te snel
gegroeide teelt is te zien bij de asper
ges. Tot vorig jaar was met een ge
deelte asperges een goed belegde bo
terham te verdienen. De prijzen va
rieerden toen rond de 9,per kg.
Vorige week bracht de beste kwali
teit op de veiling tussen de 5,en
6,op. Binnenlandse kwaliteit
deed 1,50 tot 3,50. Doordat ve
len een perceeltje asperges hebben
aangelegd is de markt overvoerd.
Groene asperges zijn erbij gekomen
en dit komt de exklusiviteit van het
produkt niet ten goede. Als je de ge
luiden van de grootwinkelbedrijven
hoort loopt de konsument warm
voor asperges. Sommige winkels ko
men met stuntprijzen. Afzet is er ze
ker als de prijs maar laag genoeg is.
De toekomst voor de asperges ziet er
volgens ingewijden niet best uit. Nog
steeds breidt het areaal uit zodat
over drie jaar het aanbod nog stijgt.
Ermee stoppen doet niemand daar
de aanloopkosten erg hoog zijn ge
weest. Een bijkomende negatieve
faktor is het feit dat veel burgers met
een tuintje zelf een bed hebben aan
gelegd. De buren en familie worden
op deze manier voorzien.
De oogst van de vroege aardappelen
is hier op THOLEN al zeer vroeg op
gang gekomen. De opbrengst is van
matig tot goed, waarbij vorstschade
en - vooral nu - de struktuur een
steeds grotere rol gaan spelen.
De prijs van zo rond de 2 gulden is
niet slecht, al zal daar wel een rede
lijke opbrengst tegenover moeten
staan. Veel zeer vroege percelen met
een minder goede struktuur hebben
het met de droogte toch moeilijk, ze
ker wanneer de temperaturen weer
gaan stijgen. Daar waar op zulke
percelen met goed water beregend
wordt zal dit de opbrengst zeer posi
tief beinvloeden.
De meeste vroege aardappelen groei
en echter goed en zijn gemiddeld bij
zonder vroeg, zodat naar het zich
laat aanzien de aanvoer in de maand
juni al van behoorlijke omvang kan
zijn op veiling St. Annaland e.o. De
ze veiling hoopt overigens volgende
week - nog in de maand mei - weer
de klok te laten draaien, na een lan
ge winterperiode van weinig aanvoer
van aardappelen en uien. Hopelijk
bieden de hernieuwde kontakten en
samenwerking met de grote broer
veiling ZHZ ook voor deze periode
meer mogelijkheden, om zo jaar-
rond aktief te blijven.
Hoewel de omstandigheden dit
voorjaar voor het zaaien en de op
komst behoorlijk goed zijn geweest,
zijn er toch nogal wat problemen
met de bloemzaden. Mede door de
korstvorming en de chemische on-
kruidbestrijding is de standdichtheid
van verschillende percelen, o.a. vio
len, aan de matige kant. Er is hier en
daar overgezaaid, wat echter alleen
in het uiterste geval overwogen moet
worden.
De zaadteelt onder glas neemt in on
ze streek een behoorlijke plaats in
met zo'n kleine 50.000 m2 met een
verscheidenheid van groente- en
bloemzaden. Ook de teelt van hybri
dezaden neemt steeds toe, waarbij
het handmatig bestuiven van de
bloemen bij zowel groente- als
bloemzaden heel wat uren arbeid
kost. Onder leiding van de nieuwe
zaadteeltvoorlichter, de heer Wals
van het DLV-team Westmaas, is er
uit de tuinbouwstudieklub alhier een
exkursiegroepje tot stand gekomen
dat het gehele seizoen maandelijks
een rondgang heeft georganiseerd op
een aantal bedrijven. Het doel is de
bekende maar vooral ook de onbe
kende aspekten van de zaadteelt met
elkaar te bespreken. Van veel teelten
is zo weinig bekend over o.a. water
geven, bemesting, al of niet krijten,
ziektebestrijding e.d. Met de teelt
van groentezaden heeft men als tuin
der minder moeite omdat hier ge
noeg over bekend is. Met de bloem
zaden is het nagaan van het land van
herkomst en natuurlijke groei-
omstandigheden meestal erg be
langrijk.
Met het diskussiëren in zo'n groep
kan er veel van elkaar geleerd wor
den over wat wel of niet moet. Dit
heeft zijn waarde reeds lang bewezen
in de vele exkursies en werkgroepen
die er in de glasgroenteteelt zijn.
De meest gegeten groente in Neder
land is wel de bloemkool. Ook in de
BARONIE worden ze weer aange
voerd op de R.B.T. veiling. Nog niet
in de grote hoeveelheden van andere
jaren. De prijs is momenteel goed te
noemen.
Ook in de Baronie zijn de winter
bloemkolen in opmars. Mits het niet
te hard vriest, zijn deze hier goed te
telen. Konkurrentie is er natuurlijk
in het vroege voorjaar van de Franse
bloemkool. Nu is deze zowat van de
markt verdwenen.
De bloemkool die momenteel wordt
aangevoerd is vervroegd door mid
del van folie. In de Baronie worden
veel "weeuwenkolen" geplant. Dit
is kool, die reeds in het najaar is ge
zaaid en opgepot. Gedurende de
winterperiode staan deze plantjes in
een "platte bak". De planten vragen
veel zorg, vooral bij strenge vorst.
Dan moet de bak worden afgedekt
met rietmatten of folie. Als het tij
dens de vorstperiode waait, en de
bak is niet goed afgesloten, drogen
de plantjes uit en sterven af.
Tot voor een aantal jaren waren er
geen "zelfdekkende" rassen. Dan
moest de teler, in een vroeg stadium,
enkele malen door het gewas om de
vroege kooltjes te bedekken met
blad. Bij de nieuwere rassen is dit
niet meer nodig. Het woord zegt het
al: "zelfdekkend".
De oogst van bloemkool is een vrij
intensief werk. Eerst worden ze af
gesneden op het land en meestal
naar de schuur getransporteerd.
Daar worden ze schoon gemaakt en
gesorteerd. Klasse I en klasse II wor
den beide in grijze poolbakken op de
veiling aangeleverd. Grote exempla
ren, 6 kolen in een kist, kleinere 8 of
10 kolen per kist.
Iets nieuws de laatste jaren is groene
bloemkool. Hiervan is er nog niet
zoveel op de markt. De kleur is bijna
fluoriserend groen en de smaak is
iets zoeter dan van witte bloemkool.
Een prima aanvulling van het be
staande assortiment. Deze groene
bloemkool wordt als exportprodukt
aangeleverd in eenmalig houten ex
portfust.
Studie-avond Jonge Fruittelers Organisatie over geïntegreerde fruitteelt
"Het zijn met name de duitssprekende gebieden die bekend staan om
het al op vrij grote schaal geïntegreerd telen van fruit. Deze gebieden,
zoals Zuid-Duitsland en Tirol, hebben deze bekendheid onder meer
verworven doordat zij duidelijk kenbaar maken aan het publiek dat
zij geïntegreerd telen. Ook zijn in Tirol al richtlijnen opgesteld voor
de geïntegreerde fruitteelt. Nederland ligt echter met de geïntegreerde
fruitteelt niet zoveel op deze landen achter, alleen geven wij er veel
minder ruchtbaarheid aan. Wij doen het alleen maar, zonder het al
te hardop te zeggen".
Al op 2800 ha fruit in Nederland worden spint- en roest mij (geïntegreerd)
bestreden door hun natuurlijke vijand de roof mijt. Ook door feromonen te
verspreiden in de boomgaard kunnen schadelijke insecten worden terugge
drongen. Op de foto: feromoonverdampers.
Vrijdag 25 mei 1990
Dit zei de heer S.J. Wertheim, on
derzoeker op het Proefstation voor
de Fruitteelt te Wilhelminadorp
(PFW) onlangs op een studie-avond
over geïntegreerde fruitteelt (GF)
van de Jonge Fruittelers Organisa
tie, gehouden in de CVZ te Kapelle.
De onderzoeker hield zijn gehoor
voor dat ook de fruitteelt terug moet
in het gebruik van chemische
hulpstoffen, "ook al is de fruitteelt
de schoonste tak van de land- en
tuinbouw". Per jaar gebruikt de
fruitteler 17 kg aktieve stof per ha
aan gewasbeschermingsmiddelen,
groeiregulatoren en herbiciden.
"Dat is niet zoveel, maar we doen
het wel jaar na jaar", aldus de heer
Wertheim. Ook roerde hij het aspekt
aan van de mogelijke aanwezigheid
van residuen. "De konsument wil
schone produkten. We kunnen ons
maar het beste richten naar de wens
van de konsument".
De heer Wertheim verwacht dat de
vraag naar geïntegreerd geteeld fruit
toeneemt. "We moeten gewoon mee
met die trein, en daarmee niet te lang
wachten, anders bestaat het risiko
dat we een deel van de exportmarkt
verliezen. Vooral in de duitsspreken
de landen maakt het geïntegreerd ge
teelde fruit een geweldige opmars.
Wij exporteren nogal wat fruit naar
die landen, en moeten dus op de ver
anderende vraag inspelen".
Veel waarnemingen
In de geïntegreerde fruitteelt wordt
zo weinig mogelijk gebruik gemaakt
van chemische middelen, maar deze
worden wel achter de hand gehou
den. Schadelijke insekten worden
zoveel mogelijk bestreden door het
uitzetten van natuurlijke vijanden.
De teler moet veel meer waarnemin
gen doen dan voorheen en hiervan
ook notities bijhouden, o.a. om te
kunnen beslissen of een chemische
bestrijding noodzakelijk is. Dat kost
allemaal veel meer tijd, dat is wel
een nadeel van het systeem, aldus
Wertheim. Volgens hem kan de
geïntegreerde fruitteelt alleen met
succes worden ingevoerd als de telers
hierin gevormd worden. "De fruitte
lers moeten weer terug in de school
banken". Bovendien acht hij het
noodzakelijk dat de overheid midde
len beschikbaar stelt voor onderzoek
en voorlichting, en dat het systeem
breed gedragen wordt door de
sektor.
De bestrijding van schadelijke insek
ten gebeurt al veel op geïntegreerde
wijze. Al op 2.800 ha zijn roofmij-
ten uitgezet tegen spint en roestmijt.
"Dat moet natuurlijk op alle hekta-
res, we hopen dat dat binnen vier
jaar lukt", zegt de heer Wertheim.
Insekten kunnen ook geïntegreerd
bestreden worden door feromoon
verwarring of door virussen.
Van de 17 kg aktieve stof per ha
wordt 12 kg gebruikt tegen schim
mels, hierbij is dus het meest te win
nen. "Dus ook tegen schurft en
meeldauw moeten we spuiten aan de
hand van waarnemingen. Ook re
sistente rassen spelen hierbij een
rol", aldus Wertheim. Hij verwacht
daarnaast de komende jaren veel
van verbeterde spuittechnieken.
De aangekondigde fusie tussen de
veilingen CVZ te Kapelle en ZHZ te
Barendrecht zou best wel eens een
jaar uitgesteld kunnen worden. Dat
deelde de voorzitter van de CVZ de
heer W. de Jager deze week mee tij
dens een rayonvergadering van de
veiling. De aanstaande fusie zelf
staat overigens niet ter diskussie, zo
verzekerde hij.
Een fusie moet voor de fruittelers
die aan de CVZ aanvoeren (ca. 97
procent van de aanvoerders op de
CVZ is fruitteler) duidelijke voorde
len hebben, anders moeten we nog
maar even wachten met de fusie,
vindt De Jager. "Het is geen zaak
van "nu of nooit", zoals bij de fusie
van de vier Zeeuwse veilingen. Bo
vendien zullen onze leden zich alleen
maar achter een fusie scharen als de
ze duidelijke voordelen voor de toe
komst biedt".
De Jager benadrukt dat het zwaarte
punt van het zuidwestelijk fruit, zo
wel wat betreft de fysieke aanvoer
als het beleid, in Kapelle ligt. "Die
positie moet door een fusie verder
versterkt worden". Hij noemt met
name de sterke positie die de CVZ
inneemt bij de export van appels en
peren.
19
