ZLM gelooft niet in plan
om aardappels te vernietigen
Ondanks hoge opbrengsten
graanteelt niet rendabel
opspraak
Doodspuitmiddel Finale in
Beetje meer vertrouwen in
aardappelmarkt dit seizoen
Ruilverkaveling
Poortvliet
Varkenshouders in de bijstand
ZLM werkt hard aan procedure
pacht en waterschapslasten
"Wel marktregeling, maar op andere manier"
Boeren stellen fabrikant aansprakelijk
Proefrooiingen vallen tegen
Graan afleveren bij de CZAV te Wemeldinge.
De ZLM gelooft niet in de haalbaar
heid van een plan van de Nederland
se Akkerbouw Vakbond (NAV) om
aardappels te vernietigen. De NAV
heeft voorgesteld om in de belang
rijkste produktielanden Nederland,
België, Frankrijk en Duitsland het te
veel aan aardappelen uit de markt te
nemen om zodoende ruimte te
scheppen voor een goede prijsvor
ming. De ZLM voelt net als de NAV
wel voor een bepaalde vorm van
marktregulering, maar op een ande
re manier.
Het NAV-plan bevat twee mogelijk
heden om aardappelen uit de markt
te nemen: het onderploegen van
een deel van de huidige bogst, of
het uit de markt nemen vanuit de
opslag. Het kwantum dat in de EG
uit de markt moet worden genomen
en omdat de gaten die in Nederland
vallen onmiddellijk in het buitenland
opgevuld zouden worden. Er blijft
de varkenshouder die het water tot
de lippen staat, niets anders over
Ten behoeve van de ruilverkaveling
in voorbereiding "Poortvliet" vinden
de komende tijd in het gebied bo-
demkundige veldinventarisaties
plaats. De veldinventarisaties wor
den uitgevoerd door bodemkundi-
gen van het Staring Centrum. Ten
behoeve van deze inventarisaties
zullen incidenteel percelen betreden
moeten worden. Men wordt ver
zocht in die gevallen zijn/haar mede
werking te verlenen.
Voor eventuele nadere informatie
kunt u zich wenden tot de Landin-
richtingsdienst te Goes, tel.
01100-37911, toestel 316.
Tientallen boeren zeggen schade te
hebben als gevolg van het gebruik
van het loofdodingsmiddel Finale SL
14. Op diverse percelen vroege
consumptie-aardappelen, die met
dit nog vrij nieuwe middel bespoten
zijn, is een vorm van rot opgetre
den. Fabrikant Hoechst ontkent
echter elk verband tussen de
besmetting en het doodspuitmiddel
Finale.
Het middel is sinds twee jaar toege
laten. Verschillende boeren hebben
aan de bel getrokken nadat zij rot
constateerden in hun aardappelen.
Een van de gedupeerde boeren is M.
Janse uit Wolphaartsdijk. Hij heeft 8
ha bespoten met Finale. Tien pro
cent van zijn vroege aardappeloogst
is verloren. Hij wordt gekort op de
uitbetalingsprijs. Janse heeft
Hoechst verantwoordelijk gesteld
bedraagt volgens de NAV 1,4 mil
joen ton. Als dat niet gebeurt vreest
de NAV voor herhaling van het zeer
slechte aardappelseizoen 92/93,
met voor veel bedrijven catastrofale
gevolgen.
Als voorwaarde voor het welslagen
van het onderploegen noemt de
NAV voldoende deelname door te
lers in binnen- en buitenland. Als
het plan doorgaat wil de NAV alle
telers in de vier landen aanschrijven
met het verzoek 20 procent van
hun areaal niet te rooien. Bij het
schrijven wordt een contract ge
voegd dat de telers kunnen afsluiten
met de "Stichting ter Bevordering
van de Aardappelafzet". De controle
is het sluitstuk van het plan. De
NAV meent dat een voorlopige con
trole van tien procent van de perce-
De ZLM werkt samen met andere
organisaties hard aan de voorberei
dingen van een juridische procedu
re, die tot doel heeft de
waterschapslasten uit de nieuwe
pachtnormen geschrapt te krijgen.
Juristen zijn druk bezig de procedu
re zodanig in te richten, dat er een
redelijke kans op succes is.
Zoals bekend wordt het als onbillijk
ervaren dat in de nieuwe pachtnor
men de waterschapslasten mogen
worden doorberekend, terwijl deze
al verdisconteerd waren in de pacht
prijs. Pogingen om via de Tweede
Kamer deze onrechtvaardigheid
recht te trekken, zijn mislukt. De
ZLM probeert nu samen met de
NCB, CBTB, de landbouworganisa
ties in Flevoland en de Bond van
Landpachters een uitspraak van de
voor de schade. "Het middel is
sinds twee jaar op de markt, maar
blijkbaar zijn de bijwerkingen op vol
groeid gewas onvoldoende onder
zocht. Dit is natuurlijk een slechte
zaak voor de aardappelteelt, die
toch al zwaar verliesgevend is".
Janse heeft diverse instanties bena
derd om onderzoek te doen naar de
oorzaak van de besmetting. Maar
TNO laat het afweten, omdat er
eerst 10.000 gulden op tafel moet
komen. Het R.I.V.M. werkt alleen
voor de overheid en de P.D. heeft
wel monsters genomen, maar de
uitkomst hiervan is onduidelijk.
"Daar sta je dan als boer", aldus
Jansa
Fabrikant Hoechst zegt dat het mid
del honderd procent betrouwbaar is.
Er zijn vele proeven genomen in
groot aantal rassen. De meldingen
len een goede indicatie geeft van
het naleven van het contract. Eén
regiocontroleur per 100 deelnemers
zou de steekproefsgewijze controle
moeten uitvoeren. Als blijkt dat het
areaal opgegeven hectares van een
deelnemer afwijkt volgt een boete
van f 8.000,- per ha.
Bij het uit de markt nemen vanuit de
opslag moeten de aardappelen wor
den vernietigd (gedenatureerd) of er
moet een andere bestemming voor
gevonden worden. In verband met
de hogere kosten van onder meer
rooien en opslag en de ingewikkel
der controle kiest de NAV voor het
onderploegen.
Unaniem
Het plan is voorgelegd aan alle
standsorganisaties in Nederland, en
ook de buitenlandse organisaties
zijn ervan op de hoogte gebracht.
Het hoofdbestuur van de ZLM kreeg
het plan tijdens de vergadering an
vrijdag 27 augustus onder ogen, en
besloot eerst de akkerbouwcom
missie te raadplegen. In verband
met de benodigde spoed is dat tele
fonisch gebeurd (na toezending van
het plan). "De commissieleden heb
ben het plan allemaal afgewezen",
zegt voorzitter J. Geluk. "Men
schaart zich wel achter de doelstellin
gen van het plan, maar niet achter
de wijze waarop de NAV deze denkt
te kunnen bereiken. Het plan is vol
gens de akkerbouwcommissie dus
niet uitvoerbaar. Dat neemt niet
weg dat men zich wel afvroeg op
welke wijze de produktie dan wel
beperkt of gequoteerd kan worden.
De noodzaak daartoe staat vast".
civiele rechter uit te lokken. Omdat
het hier gaat om een ingewikkelde
materie, nemen de voorbereidingen
veel tijd in beslag. Doel is echter
nog steeds via een gerechtelijke uit
spraak een einde te maken aan het
dubbel betalen van water
schapslasten.
Rechters die intussen op basis van
de nieuwe pachtnormen een hogere
prijs in verband met de water
schapslasten moeten betalen, doen
er verstandig aan zich in verbinding
te stellen met de SEV. Het hangt
sterk van de individuele omstandig
heden af hoe hierop gereageerd
moet worden. In het ene geval is het
verstandig de pachtprijs exclusief de
waterschapscomponent te betalen,
in een ander geval kan het zinvol zijn
het gehele bedrag "onder protest"
te betalen.
over rot zijn door Hoechst nagetrok
ken, maar volgens de fabrikant is er
geen enkel bewijs dat Finale de
boosdoener is. Hoechst heeft DLV
inmiddels aansprakelijk gesteld voor
schade, omdat "Westmaas" boeren
heeft aangeraden voorzichtig te zijn
met het middel.
Ook bij DLV in Goes zijn meldingen
binnengekomen over schade in
vroege aardappelen, die met Finale
doodgespoten zijn. Een woordvoer
der van DLV Goes zegt dat de situa
tie onduidelijk is. Er zijn enerzijds
berichten dat percelen die gedeelte
lijk met Finale bespoten zijn, juist op
dat gedeelte schade hebben opge
lopen. Anderzijds wordt het middel
in België al een aantal jaren gebruikt
en zijn uit dit land nooit problemen
gemeld. Wellicht heeft de overvloe
dige regenval een rol gespeeld.
Tien ton tarwe per ha is echt geen
uitzondering meer. Gemiddeld zijn
de tarwe-opbrengsten hoog tot zeer
hoog, en zomergerst heeft zeer ho
ge opbrengsten gegeven met een
zeer hoog percentage brouw. Maar
ondanks deze hoge opbrengsten is
de graanteelt verliesgevend.
"We komen nog steeds een stuiver
per kg tekort om quitte te draaien",
aldus J. Geluk tijdens de hoofd
bestuursvergadering op 27 augus
tus jl. De ZLM-tarwenotering
bedroeg vorige week 27 28 gul
den per 100 kg. Wanneer we drie
jaar MacSharry achter de rug heb
ben zitten we op een prijs van 22 a
23 gulden. Tel uit je winst. Dan hel
pen hoge opbrengsten ook niet
meer, aldus de voorzitter van de ak-
kerbou wcommissia
Onder interventieniveau
Sommige hoofdbestuursleden had
den in hun kring de vraag gekregen
hoe het mogelijk is dat de tarweprijs
onder het interventieniveau is be
land. Per oktober a.s. bedraagt de
bruto interventieprijs f 30,63. Des
gevraagd rekent directeur S.C. Rij
laarsdam van de CAV te
Wemeldinge voor dat de netto inter
ventieprijs lager ligt. "Bij levering
voor interventie komt de scheeps-
vracht voor rekening van de leveran-
De perspectieven voor de aardap-
pelmarkt dit seizoen zijn minder
slecht dan tot nu toe gedacht. Er
ontstaat gelukkig weer een beetje
vertrouwen in de aardappels. Dit
constateerde voorzitter J. Geluk van
de ZLM-akkerbouwcommissie tij
dens de hoofdbestuursvergadering
van vorige week vrijdag.
Volgens Geluk heeft de droogte zijn
tol geëist, waardoor de aanvankelijk
zo hoge opbrengstverwachtingen
gelogenstraft worden. "De proef -
rooiingen van begin augustus zijn
niet extreem hoog, en daarna is er
niets meer bijgegroeid", aldus de
heer Geluk. De iets opgewektere
stemming vertaalt zich ook in een
stijging van de termijnmarkt, al is de
termijnprijs voor levering april/mei
1994 nog steeds bijzonder laag. Be
gin deze week bedroeg deze f 12,-
per 100 kg, en dat is nog steeds ver
onder de kostprijs.
Veel zal afhangen van de op
brengsten in België en Frankrijk, ai
der. Voorts mag er maximaal 15
procent vocht in zitten, en dat
brengt ook extra kosten mea Hier
door komt de netto interventieprijs
per oktober op f 28,80. Omgere
kend naar augustus is dat f 28,- per
100 kg, want per maand gaat er 40
ct af als vergoeding voor rente en
bewaring. Dan gaat er nog wat af
voor de handel of coöperatie, want
die doen het ook niet voor niets, zo
dat er een boerenprijs resteert van
zo'n 26 gulden. Met de BTW erbij
komt de prijs tussen f 27,50 en
f 28,- per 100 kg".
In de tweede week van augustus
had de maalindustrie een acuut te
kort aan tarwa Dat heeft geresul
teerd in een tijdelijke opleving van
de tarweprijs, maar toen er voldoen
de aanvoer van de nieuwe oogst
kwam ging de prijs onderuit. Rij
laarsdam: "De maalderijen zorgen
meestal wel dat ze rond de tarwe
oogst over voldoende oude voor
raad beschikken, maar dit jaar heb
ben ze minimale voorraden
aangehouden om zo snel mogelijk
over tarwe van de nieuwe oogst te
kunnen beschikken, want die is veel
goedkoper door de lagere prijzen.
Toen de oogst door het slechte
weer uitgesteld moest worden za
ten de maalderijen even krap in hun
aanvoer".
dus de voorzitter van de
akkerbouwcommissie in zijn secto
roverzicht. Bij hoge opbrengsten in
die landen is de kans reëel dat veel
bedrijven het niet kunnen bolwer
ken. Volgens Geluk heeft dit tot ge
volg dat een teeltregeling voor
aardappels beter bespreekbaar
wordt. "Tot nu toe hebben de te
genstanders hiervan gezegd dat de
sterksten wel zullen overleven.
Vooral degenen die kwaliteit weten
te leveren, redden het wel. Ik hoop
dat de mensen die dat zeggen ein
delijk eens met beide benen op de
grond komen en in willen zien dat
wij in Nederland niet de enigen in
Europa zijn die aardappels kunnen
telen. Anderen kunnen het zeker zo
goed of beter. De betere infrastruc
tuur, industrie en andere afzetkana
len wegen niet meer op tegen de
extra kosten die wij hebben ten op
zichte van andere landen. Ik denk
hierbij aan pacht, water
schapslasten, milieukosten en der
gelijke", aldus de heer Geluk.
De varkenssector zal de problemen
als gevolg van de ingezakte markt
zelf moeten oplossen. Van de over
heid is geen enkele steun te ver
wachten. Deze sombere boodschap
sprak de heer D. Hannewijk in de
vergadering van het hoofdbestuur
van de ZLM.
Maak optimaal gebruik van de BZ-
regeling (bijstand zelfstandigen), zo
luidde het advies van Hannewijk
aan varkenshouders, die in moeilijk
heden zijn geraakt. En wacht niet
tot het te laat is. Andere mogelijkhe
den, zoals het uit de markt nemen
van biggen, bieden geen soelaas,
omdat de overheid het laat afweten
dan gebruik te maken van de
bijstandsregeling voor zelfstandi
gen. Maar ook dat is in de praktijk al
een moeilijke drempel, omdat er
sprake moet zijn van twee achter
eenvolgende jaren met een negatief
bedrijfsresultaat.
Het hoofdbestuur van de ZLM
constateerde dat de moeilijkheden
in de varkenssector mede het ge
volg zijn van de crisis in de akker
bouw. Het effect van de dalende
graanprijs doet zich ook hier gelden.
Akkerbouwers vluchten naar andere
takken, waar vervolgens markt
verstoring optreedt.
