Waar blijft steun voor
de Nederlandse akkerbouw
Zorg voor buitengebied
bij waterschappen?
Convenant getekend voor natuur
ontwikkeling in de Biesbosch
De opstellers van de brief wijzen de parlementariërs op de spilfunctie
van granen. De steeds dalende graanprijs veroorzaakt een vlucht in
andere gewassen, die op hun beurt ook in prijs zakken (het zijn ver
dringingseffecten). Een verhoging van de graanprijs zou veel proble
men oplossen.
Hieronder de open brief, die vanuit
Zeeland aan de leden van de Eerste
en Tweede Kamer is verstuurd over
de moeilijke sitiuatie in de akker
bouw. In de vorige ZLM-krant
maakten wij al melding van dit ini
tiatief.
Geachte mevrouw/heer
De Nederlandse akkerbouwsector
verkeert in een crisissituatie!
U bent als parlementariër al jaren
lang op de hoogte van de verslech
terende toestand in de
akkerbouwsektor. Middels velerlei
akties, door de akkerbouwers on
dernomen, is deze sitautie be
nadrukt.
Onze belangen zouden behartigd
moeten worden door het Land
bouwschap, de spreekbuis van
land- en tuinbouw naar de overheid.
Deze belangenbehartiging schiet
voor onze sektor tekort. De bij het
Landbouwschap heersende overleg-
op compromisstrukturen leiden er
toe dat de stem van de akkerbouw
onvoldoende wordt gehoord. De
oprichting van de Nederlandse Ak
kerbouw Vakbond is hiervan een
duidelijk bewijs.
Wij wijzen u op:
uw verantwoordelijkheid als
volksvertegenwoordiger om de
crisissituatie in de akkerbouw te
erkennen, serieus te nemen en
uw inzet te tonen om hieraan
een halt toe te roepen;
het feit dat de Nederlandse ak
kerbouw door het EG-beleid en
via Gatt, MacSharry, etc. in deze
situatie is terecht gekomen; de
Nederlandse overheid heeft me
de deze toestand veroorzaakt
door haar stemgedrag en optre
den in "Brussel";
het ontmoedigingsbeleid dat
dientengevolge door de Neder
landse overheid wordt gevoerd;
Aan wie zou het beste de zorg voor
het landelijk gebied toevertrouwd
kunnen worden? Is dat het Rijk. de
provincie, gemeenten, waterschap
pen of nog een andere instantie?
Als het aan de heer ir. K.J. Provoost,
hoofd afdeling waterbeheer van de
provincie Noord-Brabant, ligt, zou
den de waterschappen best de ver
antwoordelijkheid mogen krijgen
over het buitengebied. De maat
schappelijke waardering van het
buitengebied is de afgelopen jaren
enorm toegenomen. Vele nota's en
plannen zijn er verschenen; nu komt
het aan op de uitvoering.
Provoost acht uitvoering van het be
leid geen taak voor het rijk of de
provincie. Gemeenten zijn er eigen
lijk te klein voor. De waterschappen
hebben wat hem betreft een ge
schikte omvang en bieden de juiste
verhoudingen voor het creëren van
draagvlak. Hij riep de Zeeuwse wa
terschapsbestuurders tijdens de dis
cussiedag van de Zeeuwse Zomer
Universiteit op om serieus na te
denken over deze suggestie.
Integraal waterbeheer
De heer Provoost gaf vanuit zijn
funktie bij de provincie Noord-
Brabant zijn visie weer op het wa
terbeheer en de taak van de water
schappen daarin. Hij signaleerde dat
het beheer van het water en water
systemen steeds meer een integraal
karakter heeft gekregen. Uiteindelijk
is dit vastgelegd en uitgewerkt in de
3e Nota Waterhuishouding. Water
schappen moeten dit integrale wa
terbeheer handen en voeten geven.
Dit vergt een brede taakomschrij
ving, maar ook een verandering in
de bestuurs- en organisatiekuituur.
de bereidheid van de boeren om
zich aan te passen aan gewijzig
de omstandigheden, maar dit
vergt tijd en economische
toetsing;
het feit dat de steeds dalende
graanprijs een vlucht in andere
gewassen veroorzaakt welke ge
wassen op hun beurt onder druk
komen te staan, gevolgd door
prijsdalingen voor alle produkten
(het zogenaamde verdringings-
effekt);
de noodzaak van een verhoging
van de graanprijs welke veel pro
blemen zou oplossen, hiermee
de "spilfunctie" van het graan
bewijzend;
het verlies van werkgelegenheid;
het in gevaar komen van het
voortbestaan van de agroi-
industrie;
de verpaupering van het platte
land, zoals de leegloop van dor
pen, sluiting van scholen en
winkels, etc.;
het feit dat, wanneer de akker
bouw zich wèl kan handhaven,
dit ook de andere sektoren van
land- en tuinbouw ten goede zal
komen;
de belangrijke functie die de ak
kerbouw heeft en zij dus niet
verloren mag gaan.
Wij vinden dat
de akkerbouw, evenals de vee
houderij veel meer belangstelling
van u moet krijgen en uw steun
verdient;
de melkveehouderijsektor door
de invoering van de quotering
goed beschermd is;
de akkerbouwsector de dupe is
geworden van deze melkquote
ring doordat de vrijkomende
grond op melkveehouderijbedrij
ven gebruikt wordt voor de ver
bouw van akkerbouwgewassen
(verdringing);
Waterschappen zouden ook het ini
tiatief moeten nemen tot integrale
projekten op het gebied van het wa
terbeheer. In Noord-Brabant is het
nog teveel de provincie, die deze ini
tiatieven neemt. Waterschappen
moeten meer hun nek uitsteken en
minder een afwachtende houding
aannemen. Overigens noemde Pro
voost de verhouding tussen provin
cie en waterschappen goed en
konstruktief.
Melkkoe
Mevrouw ir. J.M. Leemhuis-Stout,
dijkgraaf van het hoogheemraad
schap Schieland, zette voor de aan
wezigen de veranderingen uiteen
over de kostentoedeling en de
bestuurssamenstelling bij de water
schappen. Zij betoogde, dat de taak
van het waterschap niet zozeer is
veranderd. Veranderd is de uitings-
en verschijningsvorm. Daarbij moet
men denken aan de introduktie van
de nieuwe belangenkategorieën, de
kostentoedeling, de bestuurssa
menstelling en de zogenaamde bre
de kijk bij de waterschappen. Er is
een verandering in de wijze van
denken en doen, aldus mw.
Leemhuis.
Zij waarschuwde ervoor, dat de in
gezetene niet als melkkoe moet
worden gebruikt. Het takenpakket
van het waterschap wordt begrensd
door de belangen, die rechtstreeks
en kontinu afhankelijk zijn van de
waterstaatszorg. Zaken, die hieraan
verwant zijn, kunnen niet worden
gezien als een primaire taak van het
waterschap. Dit gegeven zal men
goed in het oog moeten houden ook
gezien de kosten. Een ieder zal moe
ten betalen naar de aard en omvang
de akkerbouwers, evenals de
veehouders ook recht hebben op
marktordening/quotering;
de problemen in de veehouderij-
sektor (mest, verzuring, stank)
nu ook dreigen te worden afge
wenteld op andere sektoren.
Wij vragen ons af
heeft u nog wel affiniteit met en
belangstelling voor ons?
waarom u ons niet ondersteunen
wilt, zoals in veel Europese lan
den wèl gebeurt?
of u zich realiseert dat de akker
bouw de milieuvriendelijkste
sektor is, welke tevens het
grootste aandeel levert in het on
derhoud en de aankleding van
het landschap en zodoende het
leefmilieu beschermt?
Wij verwachten:
uw betrokkenheid en daadwer
kelijke steun;
uw schriftelijke dan wel monde
linge reaktie
Het westelijk gedeelte van de polder
Noordwaard in de gemeente Wer
kendam wordt een natuurontwikke
lingsgebied. Dit betekent dat een
aaneengesloten gebied van 600 ha,
waarvan 475 ha landbouwgrond
nabij de Spieringsluis, op termijn
een zoetwatergetijdengebied wordt
met open water, riet en biezenvel
den, moerasbossen en open ter
reinen.
De natuur zal ontwikkeld worden
met gebiedseigen water dat bestaat
van het belang, dat hij bij de wa
terstaatszorg heeft. Bovenwater-
schappelijke belangen, zoals zorg
voor de zeekering, dienen niet be
taald te worden uit de water
schapsmiddelen, aldus mevrouw
Leemhuis.
Beleidsruimte
De diskussie onder de ruim 40 aan
wezigen, die onder leiding stond
van prof Jr. J. de Veer, werd aange
zwengeld door stellingen van de he
ren Dek, gedeputeerde voor milieu
in Zeeland, Heykoop, DB-lid van het
Zuiveringsschap Zuidhollandse Ei
landen en Waarden, en Matser, me
dewerker van de Stichting Natuur
en Milieu.
De aanwezigen waren het erover
eens, dat het nog heel wat voeten in
de aarde zal hebben om de burger te
interesseren voor de waterschaps
verkiezingen. Waterschappen heb
ben hiervoor een
voorlichtingskampagne opgezet. De
C.M. Dees-Franje
Valckenissepolder 1
4414 RW Waarde
Tel. 01134 - 1206.
A.A. van Maldegem-de Vos
Torendijk 47
4484 NB Kortgene
Tel. 01108 - 1229.
L.N. Hanse
Platteweg 6
4301 NH Zierikzee
Tel. 01110 12616.
uit neerslag en kwel omdat de kwa
liteit van het buitenwater van de
Brabantse Biesbosch ecologisch ge
zien van onvoldoende kwaliteit is.
Wordt de waterkwaliteit van de Bra
bantse Biesbosch in de loop der ja
ren wel goed genoeg, dan wordt
buitenwater toegelaten en wordt de
Noordwaard een zoetwatergetijden
gebied.
De kosten van het project zijn be
groot op 33 miljoen gulden. Een be
langrijke kostenpost is verwerving
van de gronden. Gronden en agrari-
suggestie werd gedaan om bij de
aanslag van de verontreinigingshef
fing een informatiefolder te voegen.
Een punt van diskussie was de fi
nanciële haalbaarheid van de
doelstellingen van de waterkwali
teit. Moet het waterschap in zijn be
leid meenemen welke kosten dit
voor de ingezetene met zich mee
brengt en kan het desgewenst het
tijdspad waarin doelstellingen ge
realiseerd moeten worden, verlen
gen? Men was het erover eens, dat
het waterschap enige ruimte heeft
in de afweging van het beleid, maar
de vraag bleef hoe groot deze ruim
te was. De heer Dek betoogde, dat
de provincie in haar rol als toezicht
houdend orgaan de vinger nadruk
kelijk aan de pols zal houden. Vanuit
de waterschapswereld werd aange
geven, dat de waterschappen wel
degelijk redelijke tarieven voor de in
gezetenen in het oog zal moeten
houden.
Drs. T. Elzinga
Waarde, 28 augustus 1993,
De brief is ter kennisname toege
zonden aan:
Ministerraad, Landbouwschap, Lan
delijke en regionale organisaties van
KNLC, NCBTB en KNBTB, Commis
sarissen der Koningin, Nederlandse
Akkerbouw Vakbond, Groep Em-
meloord, Hoofdbesturen politieke
partijen, Nederlandse dag- en agrari
sche bladen.
sche bedrijfsgebouwen zullen in de
loop van de komende 10 tot 15 jaar
worden aangekocht. Hiervoor is een
bedrag uitgetrokken van 24 miljoen
gulden. Negen agrarische bedrijven
en 10 woningen zullen moeten wor
den gesloopt. Twee hoogspan
ningsmasten in de polder Maltha
moeten worden verplaatst, of als
kabels in de grond worden gelegd.
Er moet een nieuwe dijk van 2,7 km
worden aangelegd en een bestaan
de dijk van 3,0 km moet worden
verbeterd. De Hilweg moet worden
aangepast en verlegd.
Voor de waterhuishouding moet
een nieuw gemaal en een nieuwe
brug moeten worden gebouwd en
er moet een kreek gegraven worden
tussen het Gat van Lijnoorden en
het Gat van de Noorderklip. Voor de
vissen, vogels en zoogdieren wor
den voorzieningen aangebracht zo
als hoogwatervluchtplaatsen en een
eiland voor een kolonie van de in
Nederland zeldzame vogel de Kwak.
Om het gewenste ondiepe water
voor de vissen te krijgen wordt
grond afgegraven, welke zal worden
bestemd voor dijkverzwaring. De
opbrengst hiervan wordt geraamd
op 15 tot 25 miljoen gulden. Dit is
afhankelijk van de diepte waarop zal
worden afgegraven. Dit kan variëren
van 1 tot 4 meter.
Staatssecretaris Gabor van het mi
nisterie van LNV, gedeputeerde de
Geus van de provincie Noord-
Brabant, burgemeester Dorland van
de gemeente Werkendam en dijk
graaf Snoek van het hoogheem
raadschap Alm en Biesbosch
ondertekenden op woensdag 25
augustus j.l. een vierpartijen-
convenant tot realisatie van het na
tuurontwikkelingsproject
Noordwaard.
In het convenant staat dat de Staat
een maximale inspanning gaat leve
ren om de agrarische bedrijven uit
de Noordwaard te verplaatsen. De
Staat stelt 19,8 miljoen gulden be
schikbaar voor verwerving en inrich
ting. Het Ministerie van LNV zorgt
voor de uitwerking van het inrich
tingsplan zowel technisch als fi
nancieel.
De provincie coördineert de uitvoe
ring en spant zich in om het project
bestuurlijk, juridisch en financieel
mogelijk te maken. De gemeente
Werkendam start de noodzakelijke
procedures op. Zo dient het bestem
mingsplan buitengebied te worden
aangepast. Het hoogheemraad
schap Alm en Biesbosch draagt er
zorg voor dat het alternatief dijktra-
cé kan worden gerealiseerd.
Ir. R.J. Provoost tijdens zijn lezing op de Zeeuwse Zomer Universiteit
in V/issingen
